gửi bởi bye bye » Thứ 5 Tháng 11 18, 2004 4:15 am
Trong số nghệ sĩ cải lương rời xa đất nước, ai cũng ôm ấp một hoài bão, làm sao để duy trì bộ môn nghệ thuật dân tộc, mà họ đã gắn bó nhiều năm. Ở Paris Pháp, hai nghệ sĩ Hữu Phước và Dũng Thanh Lâm, kết hợp với soạn giả Trần Trung Quân, quyết tâm thực hiện mộng ước này, nhưng điều kiện quá eo hẹp nên đành buông bỏ nửa chừng.
Ở quận Cam, miền Nam Cali Hoa Kỳ, số nghệ sĩ đến định cư khá đông đảo, họ bắt đầu khởi xướng dựng lại sân khấu cải lương ở Hải ngoại. Khoảng năm 1978, nghệ sĩ lão thành Việt Hùng hộ trợ cho Kim Xuyên Lan thành lập đoàn Ánh sáng miền Nam, qui tụ một số anh em nghệ sĩ như: Thu Vân, Vương Kiệt, Trâm Anh, Đức Hiền, Thảo Sương, Liên Hoa v.v... dựng lại vở tuồng Tiếng hạc trong trăng của 2 soạn giả Yên Ba Loan Thảo. Đặc biệt có sự góp mặt của La Thoại Tân, tài tử phim ảnh trước năm 75, và Xuân Phát một kịch sĩ nổi tiếng.
Sau đó, đoàn Ánh sáng miền Nam của nữ nghệ sĩ Kim Xuyên Lan do nghệ sĩ Việt Hùng chỉ đạo nghệ thuật, lần lượt lập thêm các tuồng Thiếu phụ Nam Xương, Hằng Nga Hậu Nghệ, trình diễn ở miền Nam Cali. Thực hiện liên tục được 3 vở tuồng thì đoàn Ánh sáng miền Nam giải thể, dù thời kỳ ấy cải lương còn được khán giả ủng hộ khá đông đảo. Lý do dễ hiểu vì muốn thực hiện một kịch bản cải lương đúng tiêu chuẩn nghệ thuật, phải tốn rất nhiều công sức, phải có một thành phần diễn viên chuyên nghiệp, và nhiều điều kiện khác nữa. Dù sao sự cố gắng của nhóm nghệ sĩ trong đoàn Ánh sáng miền Nam, mở đầu giai đoạn phục hưng lại sân khấu nghệ cải lương ở Hải ngoại, đáng được ca ngợi.
Một vài năm sau, bà bầu Thu Lan bỏ tiền ra thành lập đoàn Hoa Tình Thương, mời nghệ sĩ Dũng Thanh Lâm từ Pháp sang, kết hợp với các nghệ sĩ ở Hoa Kỳ: Việt Hùng, Hà Mỹ Hạnh, Chí Thanh, Băng Châu, Đức Hiền, Kim Xuyên Lan... vừa trình diễn vừa quay video 2 kịch bản: Người tình trên chiến trận của hai soạn giả Mộc Linh Nguyên Thảo, Nửa đời hương phấn của Hà Triều Hoa Phượng. Và sau đó từng giai đoạn, bà bầu Thu Lan còn tiếp tục tổ chức những suất hát cải lương kế tiếp nhiều năm. Bà là người được phần đông nghệ sĩ ở Hải ngoại mến mộ, vì là người đầu tiên mua sắm khá đầy đủ cảnh trí, phục trang, đạo cụ, phông màn, đáp ứng được phần nào cho sân khấu cải lương. Bà bầu Thu Lan là người có nhiều nhiệt tâm đối với bộ môn cổ nhạc, và đã mất cách đây 5,6 năm tại miền Nam Cali.
Năm 1983, nhạc sĩ Hai Trân thành lập đoàn Thanh Huyền, cũng là tên của nữ nghệ sĩ Thanh Huyền con gái của ông. Đoàn Thanh Huyền đã liên tục trình diễn các vở tuồng: Hỏa sơn thần nữ của soạn giả Yên Lang, Mùa xuân ngủ trong đêm của soạn giả Nguyên Thảo, Đường gươm Nguyên Bá của soạn giả Hà Triều Hoa Phượng, với thành phần diễn viên: Dũng Thanh Lâm, Thanh Huyền, Chí Thanh, Ngọc Châu, Minh Tâm, Kim Loan... Thanh Huyền là một diễn viên trẻ trưởng thành ở Hải ngoại, vừa là con của nhạc sĩ, vừa có giọng ca ngọt ngào, nên chỉ sau vài suất hát, tên tuổi của cô được khán giả biết đến khá nhiều.
Khoảng năm 1987-1988, sau khi nghệ sĩ Hùng Cường vượt biên năm lần bảy lượt mới thoát khỏi và được định cư ở Hoa Kỳ, phong trào cải lương lại bùng phát ở Nam Cali. Đầu tiên Kim Xuyên Lan thực hiện cuốn băng video vở tuồng Yêu người điên của soạn giả Linh Thành, đã được trình diễn trên sân khấu Dạ Lý Hương trước năm 75, do nghệ sĩ Hùng Cường đóng vai chánh. Thực hiện cuốn băng video này kể như món quà đầu tiên, anh em nghệ sĩ cải lương Hải ngoại đón chào tài danh Hùng Cường tìm được bờ bến tự do.
Bài sau: Nghệ sĩ Hùng Cường góp mặt trong các chương trình cải lương Hải ngoại.
Phạm Hà Nam