gửi bởi Trầm Tuấn » Thứ 4 Tháng 11 02, 2022 6:22 pm
Chào mọi người,
Trước tiên cho mình xin lỗi. Vì mình mới vào diễn đàn nên không rành. Tìm mãi mới ra được bài mình đăng hỏi. Rất cảm ơn & trân trọng những phản hồi của quý vị.
Theo suy nghĩ cá nhân mình và đối chiếu các bình luận của quý vị cũng thấy đồng suy nghĩ. Mình muốn nói rõ hơn & lắng nghe thêm phân tích của quý vị.
1.Tác giả: Là người sở hữu hoàn toàn tác phẩm của mình. VD: Các nhà văn, nhà thơ viết ra bài thơ, câu chuyện thì gọi là tác giả. Các bản nhạc được viết ngày xưa của các tác giả như Phạm Duy (Bao gồm phần soạn nhạc + soạn lời)...
2. Soạn giả: Là người biên soạn phần lời mà không sở hữu hoàn toàn tác phẩm tạo ra. Vì đặc thù bộ môn nghệ thuật cải lương các soạn giả chỉ viết các vở tuồng, các bản vọng cổ,... dựa trên nền các giai điệu có sẵn như: 6 câu vọng cổ, các điệu lý,... nên họ chỉ sở hữu phần lời đã soạn mà không sở hữu phần giai điệu.
Dựa trên sự hiểu biết về tác giả & soạn giả nêu trên nên trong âm nhạc thì bên TÂN NHẠC người sáng tác ra ca khúc gọi là TÁC GIẢ (vì họ soạn lời + soạn giai điệu "soạn nhạc" luôn). Còn bên CỔ NHẠC người viết tuồng, bản vọng cổ,... gọi là SOẠN GIẢ (vì họ chỉ soạn lời dựa trên các giai điệu có sẵn, mà không soạn giai điệu).
Vd nói Tuồng MÁU NHUỘM SÂN CHÙA là của SOẠN GIẢ YÊN LANG (Chứ không dùng tác giả. Vì ông soạn tuồng trên nên các giai điệu có sẵn). Giai điệu ĐOẢN KHÚC LAM GIANG là của TÁC GIẢ VĂN GIỎI (gọi là tác giả vì ông sở hữu hoàn toàn tác phẩm ông tạo ra, mặc dù vẫn nằm bên bộ môn Cải Lương). Nhưng khi nói bài Tân cổ TIỀN THẮNG TÌNH THUA là của SOẠN GIẢ LÝ BÔNG DỪA (Vì chỉ soạn lời phần cổ nhạc dựa trên phần lời nhạc của nhạc sĩ PHƯƠNG TỬ LONG & các giai điệu như vọng cổ, đoản khúc lam giang).
Mục đích mình tạo mục này nhằm làm sáng tỏ cách dùng khi nào dùng TÁC GIẢ & khi nào dùng SOẠN GIẢ cho đúng. Để các thế hệ sau còn biết đâu đúng đâu sai.
Chứ hiện tại rất nhiều người hiểu mơ hồ vấn đề này. Và chính các soạn giả cũng không dám ghi là soạn giả mà chỉ ghi tác giả. Vì họ sợ người ta cho rằng chưa nổi danh mà đã tự xưng soạn giả rồi. Bản chất các phần lời họ soạn ra thì họ chỉ sở hữu phần lời, chứ phần giai điệu họ có sở hữu đâu. Vì chắc chắn họ đăng bài karaoke tạo ra lên youtube sẽ dính bản quyền phần âm thanh ngay. Mà ghi tác giả là sai nặng rồi.
Rất mong & được lắng nghe thêm đóng góp ý kiến từ quý vị.
Trân trọng,
Trầm Tuấn